Zonneparken in De Fryske Marren

De doelstelling van onze gemeente is om in 2030 2.100 Terrajoule (Tj) aan duurzame opwek te realiseren. Deze doelstelling is al in januari 2020 vastgesteld in het Duurzaamheidsprogramma en later dat jaar uitgewerkt in het 'Sinnefjildenbeleid'. Er wordt in dit stuk gewerkt met de zonneladder, een voorkeursvolgorde van waar zonnepanelen worden geplaatst. De eerste trede is zon-op-dak, gevolgd door het plaatsen van zonnepanelen op onbenutte tereinen. Zonnevelden worden als laatste trede op de zonneladder als mogelijkheid genoemd, ook op landbouwgrond.

In het plan om tot 2.100 Tj duurzame opwek te komen, moet zon-op-dak 20% daarvan gaan leveren - dat potentieel is vrijwel helemaal gehaald. Goed nieuws, maar daar mogen we dus verder niet veel extra van verwachten. Nog eens 20% kan met zonnevelden op ‘reststukken’ grond (bijvoorbeeld rond knooppunt Joure). Ook de kleinere windmolens die we steeds meer bij boerderijen zien staan leveren een mooie bijdrage, maar alleen voor de boer zelf.

De FNP kwam vorig jaar met de gedachte om dan maar dorpsmolens op zee te plaatsen. Op ons initiatief heeft het college dat serieus onderzocht, maar de komende 10 tot 20 jaar is dat geen optie. Kort en goed gezegd: om onze eigen doelstelling voor 2030 te halen, moet er nog heel veel gebeuren. Bijna 60% van die doelstelling in 5 jaar tijd moet nog worden gerealiseerd, een vrijwel onmogelijke opgave.

De eerste treden van de zonneladder bieden dus geen oplossing - we moeten, of we dat nou willen of niet, ook op de laatste trede gaan staan. Dit betekent het gebruiken van incourante én courante landbouwgrond voor zonneparken, maar ook door grotere windturbines te plaatsen, bijvoorbeeld opnieuw bij Spannenburg. GroenLinks-PvdA De Fryske Marren is daar een voorstander van. Wel moet aan een aantal voorwaarden zijn voldaan. Landschappelijk moet het goed inpasbaar zijn (zoals het zonnepark op de Lemsterhoek) en de dorpen moeten ervan meeprofiteren, bijvoorbeeld via de energiecoöperaties.

En dan hebben we het nog helemaal niet gehad over de doelstelling na 2030, want daar moeten we nog 51% CO2 reductie zien te realiseren.

En toch is er een klein lichtpuntje aan de horizon: waar in 2022 dit zonnepark nog slechts 3 voorstemmers kende in de raad, waren het er in 2025 al 9 geworden. Ook andere partijen beginnen in te zien dat we onze doelstelling voor het opwekken van duurzame energie nooit gaan halen als we overal maar tegen stemmen.